Ömer Açıkgöz- Film Kritiği

Modern Zamanlar

Modern Zamanlar, sinemanın geçmişi açısından sessiz filmlerin bittiği, sesli filmlerin sinema endüstrisinde popülerliğinin  başlamasına denk gelmektedir. Filmde ekonomik bunalımın etkisindeki ABD anlatılmaktadır. Dönemin çalışma ilişkileri, emeğin yabancılaşması eleştirilerek kapitalist ve modernist sistemin eleştirisi yapılmaktadır. Modern Zamanlar  filmi çeşitli eleştirmenler  tarafından dönemini çok iyi yansıtan bir film olarak ifade edilmiştir. Chaplin, bizim bildiğimiz adıyla Şarlo karakteri aracılığıyla, makinelerin üretim hatlarına yerleştirilmesi sonucunda emeğin yaşadıklarına sert eleştiriler getirmektedir. Filmden bir sahne örnek vermek istersek; “Chaplin'in fabrika içerisinde yaptığı kargaşa akabinde arkadaşlarının onu kovalarken chaplin'in makinenin kolunu çekip onları tekrar iş başına itmesi, bu yolla onlardan kurtulması trajikomik aslında, insanlar öyle makineleşmişlerdir ki bant harekete başlayınca robot gibi hareket etmeye başlayıp hemen çalışmaya geçiyorlar.  Filmde, Fordizmin ve modernizmin yükselişini eleştirmektedir. Ford ile beraber anılmaya başlanan üretim hattı, toplumsal planda önemli dönüşümlere de yol açmıştır. Modelin örgütsel ve düşünsel temeli Taylor tarafından atılmıştır. Henry Ford ise, bu görüşleri sanayiye uygulamıştır. Modern Zamanlar filminin  1930’lu yıllarda yani Büyük Depresyonun yaşandığı yıllarda çekildiğini görüyoruz ve bu dönemi anlatmaktadır.  Dönemin kaotik ortamı, açlık, yoksulluk, işsizlik sorunları işlenmektedir. Sanayileşme çağında makinenin insanı yabancılaştıran etkisine karşı her sektörden çalışanları uyarmaktadır. Filmde Fordizmin yarattığı kitlesel etkiye karşı çıkılmasında ekonomik faktörler ile birlikte insanı kitleleştiren,  yabancılaştıran sosyal faktörler de rol oynamaktadır.

THE CUT-KESİK

Filmin konusunu 1915 Ermeni olaylarına içerden bir bakış diyebiliriz. Elbette bu bakış açısı konusunda bir çok soru işareti var. Film Mardinde yaşayan Ermeni bir aile olan Manukya ailesi etrafında geçmektedir. Filmin başında Ermenilerin Osmanlı için bir tehdit oluşturduğuna dair bir düşüncenin varlığından haber edilmektedir. Sonrasında bu düşünceyi destekleyecek sahneler gelmektedir. Bu sahnelerde gece yarıları evleri Osmanlı askerlerince basılıp değerli eşyaları alındıktan sonra erkek olanları esir olarak toplanmasına dair görüntüler yer almakta.